گروه سیاست؛ تنش‌های جدیدی در منطقه‌ی قراباغ در هفته اخیر به دلیل کشته شدن سه سرباز رخ داد و جمهوری آذربایجان اعلام کرد که کنترل چندین ارتفاع راهبردی در منطقه‌ی مورد مناقشه را به دست گرفته است. با بالا گرفتن مجدد تنش در این منطقه، جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه ای اعلام کرد: تنش زدایی، احترام کامل به آتش‌بس و بازگشت به میز مذاکره برای جستجوی راه حل‌های مناقشه ضروری است. همچنین وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد که نیروهای قره باغ مواضع ارتش این کشور را در منطقه لاچین که تحت نظارت نیروهای حافظ صلح روسیه قرار دارد، هدف قرار دادند که در نتیجه یک سرباز این کشور کشته شد.

مهمترین مسئله در حال حاضر آینده‌ی سیاسی قره‌باغ است

میر قاسم مومنی، کارشناس مسائل قفقاز در گفت‌وگو با آذرپژوه در مورد درگیری‌های اخیر در قره باغ گفت: در حال حاضر مهمترین مسئله در قفقاز بحث صلح بین آذربایجان و ارمنستان بر سر موضوع قراباغ است. با توجه به آتش بس اعلام شده در نشست سه جانبه این دو کشور که با میانجیگری روسیه انجام شد و به عنوان سند همکاری سه‌جانبه جهت تدوین مرزهای مشترک و برنامه‌ریزی برای حضور نیروهای حافظ صلح در منطقه انجام گرفت، شاهد تنش و درگیری‌های جست و گریخته در دو سال اخیر بودیم.

وی ادامه داد: اما مهمترین مسئله در حال حاضر آینده قره باغ بوده که این موضوع هنوز مشخص نشده است. از همین روی، در روزهای اخیر تعدادی از نیروهای ارمنی از منطقه خارج شدند و متعاقبا نیروهای آذری حمله کرده و تعدادی از ارتفاعات قرا‌باغ را گرفتند که چندین کشته از طرفین داشت و مورد اعتراض روسیه نیز قرار گرفت.

صلح در منطقه‌ی قفقاز بسیار شکننده است

این کارشناس منطقه‌ی قفقاز تصریح کرد: در کل صلح در منطقه‌ی قفقاز بسیار شکننده است. صلحی که ارمنستان آن را امضا کرد در وضعیت بسیار سختی صورت گرفت که با حملات گسترده به ارمنستان و فشار روسیه همراه بود. چون پاشینیان سعی کرد سیاست‌های غرب گرایانه را دنبال کند و با روس‌ها مخالف بود، پوتین سعی کرد با او برخورد کند که کرد و موجب شد پاشینان مجبور به امضای صلح‌نامه با وجود اعتراضات عمومی شود. البته با این امضاء پاشینیان مجبور شد بسیاری از مسائلی که به خاطر آن وارد عرصه سیاست شده بود را زیر پا بگذارد.

مومنی در مورد تاثیر حضور نیروهای روسیه در منطقه گفت: در شرایط فعلی به نظر بنده روسیه به دنبال این است که قراباغ را با سیستم روسی مدیریت کند بطوری که شاهد هستیم پاسپورت، شناسنامه و زبان روسی را در این منطقه ترویج می‌کند. حتی تعدادی از ارامنه‌ی قراباغ که در روسیه بودند را به منطقه باز‌گرداند و سیستم پارلمان و اداری آن را نیز براساس استاندارهای روسیه تدوین می‌کند که نشان دهنده‌ی برنامه بلندمدت مسکو برای منطقه است و سهم آذربایجان نیز همان پنج شهر آزاد شده مانند کلبجر، شوشا، لاچین و… خواهد بود.

روسیه همچون کریمه و آبخازیا، برای قراباغ هم برنامه دارد

وی ادامه داد: اما در مورد قرا‌باغ به نظرم باکو نخواهد توانست در شرایط کنونی آن را به خاک خود بازگرداند. باید توجه داشت که توان نظامی باکو به دلیل حمایت رژیم صهیونیستی، ترکیه، آمریکا و اروپا و با استفاده از پول نفت بالاست در حالی که ارتش ارمنستان به دلیل بودجه‌ی اندک و وابستگی به روسیه، کاملا سنتی و مستهلک است از همین روی اگر ارامنه بودند کار جمهوری آذربایجان راحت بود اما الان وضعیت تغییر کرده و روس‌ها در قره باغ مستقر هستند که باکو نمی‌تواند با آن وارد جنگ شوند. مطمئن باشیم که با استقرار روس‌ها در قره باغ، مسکو آن را به باکو تحویل نخواهد داد و در واقع مانند آبخازیا، کریمه و سایر نقاط حتما برای قره باغ نیز برنامه دارد.

مسائل سیاسی قراباغ آتش زیر خاکستر است

این کارشناس سیاسی ادامه داد: این احتمال وجود دارد که روسیه، قره باغ را با یک همه پرسی به خاک خود الحاق کند که در وسط ارمنستان، ایران و آذربایجان باشد. از همین روی، این وضعیت نشان دهنده‌ی تحولات مهمی است و فکر می‌کنم مسائل سیاسی این منطقه آتش زیر خاکستر است که به هر بهانه‌ای دوباره منطقه را دچار مشکلاتی خواهد کرد که البته به رابطه روسیه و آمریکا نیز بستگی دارد چون هرکدام از آنها منافعی در این منطقه دارد.

مومنی متذکر شد: البته باید منتظر ماند و نتیجه جنگ اوکراین را مشاهده کرد چون همه این موارد منوط به آن است. اگر روسیه در این جنگ دستاوردی داشته باشند سعی می‌کنند در قراباغ نیز این دستاورد را داشته باشند اما اگر در این جنگ شکست بخورند قطعا در قراباغ رفتار محتاطی خواهد داشت. به نظرم مسئله قراباغ مهم است و جمهوری اسلامی که با آذربایجان و ارمنستان مرز مشترک دارد باید تمام تحرکات را زیر نظر داشته باشد تا در مقابل عمل انجام شده قرار نگیرد.