گروه فرهنگ و ادب: ﺍﻭﻟﯿﺎ ﭼﻠﺒﯽ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻧﮕﺎﺭ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩ ﺑﻨﺎﻡ ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻩ ﺗﺮﮐﺎﻥ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﻭ ﺧﻼﺻﻪ‌ﯼ ﺳﻔﺮﻫﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺘﺎﺏ 10 ﺟﻠﺪﯼ ﺳﯿﺎﺣﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ می‌توان ﮔﻔﺖ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺁﺛﺎﺭ عثمانی‌ها ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ‌ی ﺟﻐﺮﺍﻓﯿﺎ ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

گروه فرهنگ و ادب: محمد، فرزند فریدون همام تبریزی، ملقب به خواجه همام‌الدین تبریزی، از مشاهیر و شعرای بنام آذربایجان و یکی از برترین غزل‌سرایان قرن هفتم ایران بود.

گروه فرهنگ و ادب: معجم البلدان یک فرهنگ جغرافیایی است که شامل مهمترین مصادر جغرافیایی در دوره اسلامی است. در این کتاب درباره بیش از ۱۵۰۰۰ موضوع جغرافیایی بحث شده است که نویسنده (یاقوت حموی) خود در بیشتر این شهرها و مکان های جغرافیایی حضور داشته.

گروه فرهنگ و ادب: تغییر زبان مردم آذربایجان از زبان‌های ایرانی (آذری فهلوی) به ترکی آذربایجانی، فرایندی پیچیده و چندوجهی را به خود دیده است. این دگرگونی زبانی، صرفاً ناشی از یک عامل واحد نبوده، بلکه ترکیبی از عوامل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در آن نقش داشته‌اند

گروه فرهنگ و ادب: وجود لغت ترکی در زبان فارسی به ویژه در اشعار فارسی شاعران آذربایجانی و همچنین وجود لغات بی‌شمار فارسی در زبان ترکی هرگز نشان‌گر ترکی بودن زبان پیشین آذربایجان نیست و یا برعکس نشان‌گر فارس‌زبان بودن ترکان هم نیست.

گروه فرهنگ و ادب: اکثر دانشمندان معتقدند که زبان باستانی آذربایجان بازمانده و متحول شده‌ی زبان مادی است که مورخین و جغرافی نویسان اسلامی و عرب آن‌ را فارسی (ایرانی)، فهلوی و آذری خوانده‌اند. با این وجود، برخی افراد منابع تاریخی را نادیده می‌گیرند و در اندیشه‌ی تلبیس حقیقت‌اند.

گروه سیاسی: هر کدام از شهرهای ایران به جهاتی پایتخت فرهنگی یا مذهبی یا گردشگری و… محسوب می شوند؛ اما تبریزِ جان، را به دلیل داشتن تاریخی پرشکوه می‌توان توامان پایتخت تمدنی، شیعی، فرهنگی و تاریخی ایران خواند که به تعبیر مقام معظم رهبری همواره تاریخ ساز و تحول آفرین بوده است.

گروه فرهنگ و ادب: «آرتور کریستن سن دانمارکی در کتاب؛  Contridution a la dialectologie iranienne  متذکر گردیده که راجع به لهجۀ آرین در آذربایجان هنوز مطالعاتی به عمل نیامده و ضروری است که تحقیقاتی در این مورد به عمل آید. در اثر این تذکر سال قبل عازم تبریز گردیدم. این جانب مصمم شدم که آن‌چه […]

گروه فرهنگ و ادب: شاه تهماسب در کتیبه‌ای به زبان فارسی دستورات خود را به حاکم وقت اردبیل نوشته است. یک دستور سلطنتی برای عموم مردم و در یک مکان عمومی که برای صفویان مقدس بوده است، نشان می‌دهد که مردم اردبیل دستکم تا زمان شاه تهماسب به زبان فارسی تسلط داشته و بدین زبان مکالمه می‌کردند.

گروه سیاست: تا قبل از سال ۱۹۱۸ نام بخش بزرگی از مناطق شمالی رود ارس در قفقاز جنوبی در کتب تاریخی و نقشه‌های جغرافیایی، اران یا شروان نامیده می‌شد. اما در ۲۸ می آن سال و به رغم اعتراض گسترده‌ی پژوهشگران و اندیشمندان ایرانی، نام آذربایجان توسط محمدامین رسول‌زاده برای نامیدن سرزمین‌های شمال رود ارس اعلام شد!